Τα όσα διαδραματίζονται, με αφορμή το νομοσχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ», είναι ένα ακόμη επεισόδιο, ίσως το πιο σημαντικό, στη σύγκρουση ανάμεσα στις δύο Ελλάδες. Την Ελλάδα που πασχίζει να βρει το δρόμο προς τον ευρωπαϊκό εκσυγχρονισμό. Να γίνει δηλαδή μία κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Και την Ελλάδα της ακινησίας, της οπισθοδρόμησης και των παθογενειών, που εξέθρεψαν ο λαϊκισμός και ένα πελατειακό κομματικό σύστημα, υποταγμένο στην εξυπηρέτηση συντεχνιακών και κρατικοδίαιτων συμφερόντων, σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Η ΔΕΗ εκφράζει το συμπύκνωμα όλων των παθογενειών που οδήγησαν τη χώρα στην χρεοκοπία, την κοινωνία σε απόγνωση και το πολιτικό σύστημα σε απαξίωση και αποσύνθεση. Μια δημόσια επιχείρηση, που ιδρύθηκε πριν από 60 χρόνια για να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της χώρας, σταδιακά εκτράπηκε στην εξυπηρέτηση κομματικών, συντεχνιακών και κρατικοδίαιτων οικονομικών συμφερόντων, σε βάρος της ανάπτυξης. Συνυπεύθυνα όλα τα κόμματα, είτε άσκησαν εξουσία είτε όχι. Η εκπροσώπηση τους στη ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ, το ισχυρότερο «ρετιρέ» κατά Α. Παπανδρέου, το αποδεικνύει.
Πρόκειται για την πιο χαρακτηριστική περίπτωση «ιδιοποίησης» ενός κρατικού φορέα από το κομματικό σύστημα, με βραχίονα τον κομματικό συνδικαλισμό. Η ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ, αφού αυτοανακηρύχθηκε υπερασπιστής του δημοσίου συμφέροντος, θεώρησε τα περιουσιακά στοιχεία της ΔΕΗ ιδιοκτησία των εργαζομένων και κατέληξε να ασκεί συνδιοίκηση στο κρατικό μονοπώλιο προς ιδίο όφελος. Μια σύγκριση ανάμεσα στους μισθούς και τις συντάξεις των υπαλλήλων της ΔΕΗ, αποφοίτων υποχρεωτικής και μέσης εκπαίδευσης με τους αντίστοιχους των Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί τον αψευδή μάρτυρα των στρεβλώσεων που επιβλήθηκαν στην ελληνική κοινωνία.
Η διαμάχη για την ιδιωτικοποίηση του 30% της ΔΕΗ, δεν πρόκειται για σύγκρουση ανάμεσα σε «κρατικιστικές» και «νέο-φιλελεύθερες» αντιλήψεις. Αυτή θα είχε κάποιο νόημα, μολονότι η ζωή έχει αποδείξει ότι ούτε η δαιμονοποίηση του δημόσιου χαρακτήρα μιας επιχείρησης κοινής ωφέλειας αποδίδει την πραγματικότητα, ούτε η ιδιωτικοποίηση είναι πανάκεια. Ο ανταγωνισμός και κατ’ επέκταση η αξιολόγηση, θεσμική ή de facto, είναι οι συνθήκες που διασφαλίζουν το κοινό όφελος. Ο ανταγωνισμός όμως συνιστά απειλή για τα παράλογα «κεκτημένα» των συντεχνιών του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα που αποκτήθηκαν είτε εκβιάζοντας τις κυβερνήσεις κρατώντας την κοινωνία σε ομηρία, είτε συμμετέχοντας στον αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας. Αποτελεί κανόνα στην πολιτική ζωή το «χάϊδεμα» των συντεχνιών από την εκάστοτε αντιπολίτευση και η σύγκρουση μαζί τους όταν ως κυβέρνηση βρεθεί αντιμέτωπη με τις απαιτήσεις της πραγματικότητας. Γι’ αυτό και η εκάστοτε Κυβέρνηση αδυνατεί να πείσει για την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων, αφού ως Αντιπολίτευση υιοθετούσε τα αντίθετα επιχειρήματα, οδηγώντας την κοινωνία σε σύγχυση και αδυναμία να αντιληφθεί το πραγματικό της συμφέρον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η απεργία της ΑΔΕΔΥ σήμερα και της ΟΛΜΕ χθες κατά της αξιολόγησης, με τη συμπαράσταση σύσσωμης της Αντιπολίτευσης. Η κοινωνία παρακολουθεί αδιάφορη τις αντιδράσεις, μολονότι την αφορά άμεσα, γιατί είναι αυτή που θα εισπράξει τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, ως συνέπεια της αξιολόγησης.
Η χώρα βρίσκεται στην κρισιμότερη καμπή του οδυνηρού αγώνα για τη έξοδο από την κρίση. Η δημοσιονομική προσαρμογή που επιτεύχθηκε, με τη θυσία ενός εκατομμυρίου ανέργων, τη φτωχοποίηση του ενός τρίτου της κοινωνίας και την κατάρρευση της μεσαίας τάξης, εξάντλησε τα όρια της. Μόνο οι διαρθρωτικές τομές και οι μεταρρυθμίσεις είναι αυτές που θα αποτρέψουν περαιτέρω μειώσεις μισθών και συντάξεων και θα διαμορφώσουν συνθήκες ανάπτυξης. Η μεταρρυθμιστική «κόπωση» συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή ακύρωσης των θυσιών του ελληνικού λαού και της ελπίδας για έξοδο από την κρίση.
Η Συγκυβέρνηση, παρά την πυγμή που επέδειξε με την επιστράτευση των απεργών της ΔΕΗ, δεν πείθει για τη μεταρρυθμιστική δυναμική και την αποτελεσματικότητά της. Ο πρόσφατος κυβερνητικός ανασχηματισμός οδηγεί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η απομάκρυνση στελεχών που τόλμησαν να πραγματοποιήσουν μεταρρυθμίσεις και να συγκρουσθούν με συντεχνίες, ή η αντικατάσταση επιτυχημένων στελεχών από άλλα, χωρίς εμπειρία και γνώση των προβλημάτων που καλούνται να αντιμετωπίσουν, υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα και την κυβερνητική σταθερότητα, καθώς πολλαπλασιάζουν τη δυσαρέσκεια των κοινοβουλευτικών ομάδων που καλούνται να στηρίξουν δύσκολες αποφάσεις.
Το ΠΑΣΟΚ, σε πορεία αποσύνθεσης, νοθεύει την αποτελεσματικότητα των μεταρρυθμίσεων επιχειρώντας μάταια να εμφανισθεί ως ο ευαίσθητος κοινωνικά εταίρος. Το φιάσκο της «μεταρρύθμισης» του γάλακτος που κατέληξε στην αύξηση της τιμής του αντί της μείωσης, φοβούμαι ότι θα επαναληφθεί και στην περίπτωση της «μικρής ΔΕΗ» εξ αιτίας των παραχωρήσεων σε εκλογικές πελατείες. Η σπουδή του να απορρίψει τη μεταρρύθμιση της συνδικαλιστικής νομοθεσίας που αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες της χρεοκοπίας του δημόσιου τομέα, αλλά και του ίδιου του συνδικαλισμού υποδηλώνει τη βαθειά κρίση ταυτότητας στην οποία έχει περιέλθει.
Μεταρρυθμίσεις και αποτελεσματικότητα οριοθετούν το μονόδρομο για την έξοδο από την κρίση. Κοινός παρονομαστής η πολιτική σταθερότητα. Αυτή συνεπάγεται την ολοκλήρωση του έργου της συγκυβέρνησης με την εξάντληση της 4ετίας και την ανασυγκρότηση του προοδευτικού δημοκρατικού χώρου που θα καλύψει το κενό ανάμεσα στη συντηρητική Ν.Δ. του Α. Σαμαρά και τη λαϊκιστική Αριστερά του Α. Τσίπρα. Ο δρόμος που υποδεικνύει ο Αλέκος Παπαδόπουλος θέτει όλους ενώπιον των ευθυνών μας.
