Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΤΟ ΠΑΡΟΝ» την 10/04/2011
ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ – ΠΟΙΟΥΣ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ
Η χώρα αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή κρίση και σε πολλά επίπεδα. Το κλίμα ανησυχίας και απαισιοδοξίας διευρύνεται. Εσείς προσωπικά βλέπετε φως στο βάθος του τούνελ;
– Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Κρίση καθολική, οικονομική, πολιτική, κοινωνική. Η χώρα έχει τεθεί υπό «διεθνή οικονομικό έλεγχο». Η οικονομική κρίση επιδεινώνεται από την αδυναμία της κυβέρνησης, αλλά και του πολιτικού συστήματος, συνολικά, να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη για την ικανότητά τους να την αντιμετωπίσουν. Παρά τις προσπάθειες και τις θυσίες, ούτε οι αγορές ούτε οι πολίτες πιστεύουν ότι θα τα καταφέρουμε. Αντίθετα, το 82,3% των πολιτών, σύμφωνα με έρευνα της Metron Analysis, πιστεύει ότι η χώρα βαδίζει προς λάθος κατεύθυνση.
Πως κρίνετε τη στάση συνολικά του πολιτικού συστήματος αυτήν την περίοδο;
– Το πρόβλημα δεν είναι μόνον οικονομικό. Είναι βαθύτατα πολιτικό. Το πολιτικό σύστημα εμφανίζει συμπτώματα ανίατου αυτισμού. Αδυνατεί να αντιληφθεί ότι τα πάντα έχουν αλλάξει. Τίποτα δεν είναι όπως πρώτα. Συνεχίζει να ζει στον κομματικό του μικρόκοσμο, ενώ, η κοινωνία πορεύεται χωρίς ελπίδα και χωρίς πυξίδα. Το έλλειμμα σοβαρότητας και υπευθυνότητας στη δημόσια ζωή αποδεικνύεται οδυνηρότερο από το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Τα μέτρα που καλείται να εφαρμόσει η κυβέρνηση βάσει του Μνημονίου προκαλούν ευρύτερες αντιδράσεις. Το γεγονός αυτό δυσκολεύει την προσπάθεια;
– Δεξιά και Αριστερά επενδύουν μικροκομματικά στην οικονομική κρίση και τις κοινωνικές αντιδράσεις. Ανίκανες να προσφέρουν αξιόπιστη εναλλακτική λύση. Η ΝΔ επιχειρεί την επανίδρυσή της από τα ερείπια της καταστροφικής διακυβέρνησης Καραμανλή. Ανακυκλώνει υλικά της λαϊκιστικής – εθνικιστικής δεξιάς και της αλήστου μνήμης Πολιτικής Άνοιξης. Το κόμμα που οδήγησε τη χώρα στα δημοσιονομικά βράχια εμφανίζεται ως αυριανός σωτήρας, χωρίς τίποτα να έχει διδαχθεί και σε τίποτα να έχει αλλάξει. Η Αριστερά φαντασιώνεται το τέλος του καπιταλισμού και επενδύει στην επιδείνωση της κρίσης. Υποκινεί μουσολινικής έμπνευσης « κινήματα ανυπακοής». Υπερασπίζεται τις πιο αδίστακτες συντεχνίες που αγωνίζονται να διατηρήσουν προκλητικά προνόμια, που απόκτησαν εκβιάζοντας τις κυβερνήσεις και την κοινωνία. Αλλά και στο εσωτερικό της κυβέρνησης αναβιώνει η διαχρονική σύγκρουση ανάμεσα στην υπευθυνότητα και το λαϊκισμό.
ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ανταλλάσσουν κατηγορίες για το μερίδιο των ευθυνών που τους αναλογεί. Κατά την άποψή σας που βρίσκεται η αλήθεια;
– Αναζητώντας τα αίτια της συνολικής μας χρεοκοπίας είναι υποκρισία η απόδοση όλων των ευθυνών στην διακυβέρνηση Καραμανλή. Ούτε ασφαλώς στην σημερινή κυβέρνηση που, παρά τις αδυναμίες και τα λάθη της, καταβάλλει φιλότιμες, αλλά αναποτελεσματικές, προσπάθειες. Η κρίση συνετέλεσε ώστε να αναδυθούν όλες οι παθογένειες του κομματικού συστήματος, που άρχισαν να συσσωρεύονται από την δεκαετία του 80’, με ευθύνη και των δύο κομμάτων που εναλλάσσονταν στην εξουσία. Ασφαλώς και δεν «τα φάγαμε όλοι μαζί». Έχουμε όμως όλοι μερίδιο ευθύνης γιατί συμβάλλαμε ή συμβιώσαμε με το πελατειακό κομματικό σύστημα. Κι αυτοί που σήμερα αντιδρούν περισσότερο είναι εκείνοι που υπηρέτησαν το κομματισμό και βολεύτηκαν στον κρατισμό.
Είστε μεταξύ εκείνων που πιστεύουν ότι το Μνημόνιο απέτυχε και άρα πρέπει να αλλάξει;
– Το Μνημόνιο – ας το καταλάβουμε επιτέλους – είναι η βίαιη προσγείωσή μας στην πραγματικότητα. Σ’ αυτή μας οδήγησαν ο ανέξοδος λαϊκισμός και ο πολυέξοδος κομματισμός. Το Μνημόνιο, κατά τη γνώμη μου, αποτελείται από δύο σκέλη. Πρώτον τις Μεταρρυθμίσεις που έπρεπε μόνοι μας να είχαμε πραγματοποιήσει για να μπορέσει η Ελλάδα να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής χώρας. Και δεύτερον τη συνταγή, το μίγμα οικονομικής πολιτικής, που οι συνθήκες επέβαλλαν. Κρίνοντας από τα αποτελέσματα, η συνταγή δεν αποδεικνύεται η ενδεδειγμένη. Η ερμηνεία που μπορώ να δώσω είναι ότι αυτό οφείλεται στην άγνοια της ελληνικής πραγματικότητας, από τους τεχνοκράτες του Δ.Ν.Τ. και της Ε.Ε., όσο και από την διαπραγματευτική απειρία των κυβερνητικών στελεχών. Στις Μεταρρυθμίσεις οφείλουμε αμετακίνητα να προχωρήσουμε. Το μίγμα οικονομικής πολιτικής να επιδιώξουμε να προσαρμόσουμε στα πραγματικά δεδομένα.
Ακόμη και στελέχη του ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζουν ότι η κυβέρνηση ξέμεινε από δυνάμεις …
– Είναι πλέον φανερό ότι το σημερινό κυβερνητικό σχήμα δεν διαθέτει τα «κυβικά» για να ανέβει την ανηφόρα που έχει μπροστά του. Τα σημάδια κόπωσης και ανεπάρκειας είναι εμφανή. Η προσήλωση στο κοινό στόχο, η συλλογικότητα και η συντονισμένη δράση, θεμελιώδεις προϋποθέσεις αποτελεσματικότητας, απουσιάζουν. Η κυβέρνηση αδυνατεί να πείσει τους πολίτες ότι οι θυσίες τους δεν θα πάνε χαμένες. Πολύ δε περισσότερο να τους κινητοποιήσει και να τους εμπνεύσει ότι μπορούν να πετύχουν, για μια ακόμη φορά, αυτό που μοιάζει ακατόρθωτο, διαψεύδοντας ξένες και ντόπιες Κασσάνδρες.
Από τη στιγμή που διαπιστώνεται αδυναμία της σημερινής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τα προβλήματα ποιά είναι η εναλλακτική λύση;
– Η διαπίστωση από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ότι «η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο» συνεπάγεται, ως λογική συνέπεια, το σχηματισμό «πολεμικής κυβέρνησης». Κυβέρνησης ολιγομελούς με στελέχη έμπειρα και ικανά να κερδίσουν τον πόλεμο. Τον πόλεμο δεν μπορούν να κερδίσουν «συμβατικές» κυβερνήσεις. Κυβερνήσεις πολυπληθείς, ανομοιογενείς, προϊόντα εσωκομματικών ισορροπιών. Λύση δεν μπορεί να είναι κανένας «διορθωτικός ανασχηματισμός. Το απέδειξε ο προηγούμενος που όξυνε αντί να θεραπεύσει τις διαπιστωμένες αδυναμίες. Απρόσφορη είναι ακόμη η προσφυγή σε κυβερνήσεις συνεργασίας. Υπάρχει η αρνητική εμπειρία των κυβερνήσεων του 89, με κυριότερο πρόβλημα την αναποτελεσματικότητα. Άλλωστε, ποια στελέχη μπορεί να συνεισφέρει η Αξιωματική Αντιπολίτευση, όταν όλα τα λεγόμενα «πρωτοκλασάτα» στελέχη της διακυβέρνησης Καραμανλή έχουν «αποσυρθεί»; Γεγονός πρωτοφανές στα πολιτικά χρονικά της χώρας.
Ποια πρόσωπα θα μπορούσαν να στελεχώσουν τη συγκεκριμένη κυβέρνηση;
– Οι συνθήκες κρίσης που βιώνει η χώρα, σε συνδυασμό με την γενικευμένη απαξίωση του πολιτικού προσωπικού, επιβάλλουν στον Πρωθυπουργό, ως μόνη λύση, το σχηματισμό Κυβέρνησης Εθνικής Ανασυγκρότησης. Κυβέρνησης που θα αποτελείται από προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους, ικανότητας και ακεραιότητας. Προσωπικότητες που θα αναζητηθούν εντός και εκτός πολιτικής, εντός και εκτός κοινοβουλίου, εντός και εκτός ΠΑΣΟΚ. Προσωπικότητες που θα επιστρατευθούν για την σωτηρία της χώρας με μοναδικό στόχο την εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος και όχι του κομματικού. Χωρίς να υπολογίζουν το πολιτικό ή το προσωπικό κόστος, γιατί δεν θα προσβλέπουν στις προσεχείς εκλογές, στις οποίες δεν θα κληθούν να συμμετάσχουν.
Με τα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση πιστεύετε ότι θα βρεθούν πρόσωπα που θα δεχθούν να επωμιστούν μια τόσο δύσκολη αποστολή;
– Αρνούμαι να δεχθώ ότι σε αυτό το προσκλητήριο δεν θα ανταποκρίνονταν προσωπικότητες με αναγνωρισμένο κύρος και έργο στην δημόσια ζωή ή την ιδιωτική πρωτοβουλία, όπως ο Λουκάς Παπαδήμας, ο Μιχάλης Σάλλας, ο Αλέκος Παπαδόπουλος, ο Ν. Καραμούζης, ο Γ. Στουρνάρας, ο Γκίκας Χαρδούβελης, πολλοί από τους οποίους συνέβαλαν, την προηγούμενη δεκαετία, στην ανόρθωση της οικονομίας και την ένταξή μας στην Ο.Ν.Ε. Ακόμη και ο Στέφανος Μάνος μπορεί να προσφέρει στον κρίσιμο τομέα των υποδομών και της ενέργειας. Η κρίση απαιτεί ανθρώπους που διαθέτουν εμπειρία, έχουν πάρει αποφάσεις και έχουν γνώση της πραγματικότητας και όχι μόνο της θεωρίας.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει προηγούμενο κυβέρνησης τεχνοκρατών και πολλοί υποστηρίζουν ότι μια τέτοια κίνηση έχει υψηλό ρίσκο.
– Κάθε υπερβατική κίνηση ενέχει ρίσκο. Αν όμως ο Πρωθυπουργός δεν τον αναλάβει και παραμείνει προσκολλημένος στις συνήθεις εσωκομματικές ισορροπίες και συμβιβασμούς ή στις προσωπικές του συμπάθειες και αντιπάθειες, θα βρεθεί στην θέση του Χαρίλαου Τρικούπη και θα επαναλάβει το «δυστυχώς επτωχεύσαμε».
Η Ελλάδα σήμερα δεν έχει άλλη επιλογή από μια νέα επανεκκίνηση. Μια νέα Μεταπολίτευση. Να απαλλαγεί από ιδεοληψίες και στερεότυπα του παρελθόντος. Να σχεδιάσει μια νέα και βιώσιμη προοπτική. Να χτίσει πάνω σε νέα θεμέλια. Να εμπνεύσει και πάλι ελπίδα στους πολίτες και εμπιστοσύνη στο μέλλον τους. Αυτός είναι ο ρόλος της Πολιτικής με Π κεφαλαίο. Κι αυτή είναι η ευθύνη του ηγέτη. Η ιστορία επέλεξε στην κρισιμότερη στιγμή της μεταπολίτευσης να είναι ο Γ. Παπανδρέου Πρωθυπουργός της χώρας. Στο χέρι του είναι να καταγραφεί ως ο Πρωθυπουργός της εθνικής ανόρθωσης ή της χρεοκοπίας.